Unregistered
|
Может мне кто помочь с Экзаменом по чувашскому?? gkbpp jxtym ghjie!!/// просто Информатику отменили... и сообдили об этом за месяц до сдачи экзаменов... я немог ни к чему другому подготовиться вот и пришлось чувашский сдавать.... помогите плиззз очень прошу!!!
1. Прочитайте вслух. Расскажите содержание на чувашском языке от первого лица. Поставьте к существительным вопросы. Выпишите мягкие слова.
Пĕрре Ванюкпа юлташĕ вăрмана кайнă. Вĕсен вăрманĕнче кăмпа нумай. Ачасем хыр вăрманĕнче шур кăмпа пуçтарнă, кăрăç та тупнă. 2. Прочитайте. Переведите на чувашский язык. Придумайте продолжение рассказа. Наступила осень. Дни становятся короче, ночи длиннее. Птицы улетают на юг. Часто идут дожди… . 3. Составьте устное сообщение по теме «Чебоксары» и диалог по теме «День рожденья» (Выбор подарка).
№2 1. Прочитайте вслух. Расскажите содержание на чувашском языке. Поставьте к существительным вопросы. Василий Георгиевич Егоров чăвашран тухнă малтанхи учёнăйсенчен пĕри. Вăл виçĕ аслă шкул пĕтернĕ. Шупашкарта пединститутра ĕçленĕ, чăваш чĕлхи тата вырăс чĕлхи вĕрентнĕ. 2. Переведите на чувашский язык. Придумайте продолжение рассказа на чувашском языке.
Мои близкие люди- брат, мама, классный руководитель и подруга Катя. Я хочу рассказать про Катю. Мы с ней учимся в одном классе, сидим рядом, учимся хорошо. Катя – аккуратная, умная, трудолюбивая девочка… . 3. Составьте устное сообщение по теме «Наша страна» и диалог «Поездка в гости».
№3 1. Прочитайте вслух. Расскажите содержание на чувашском языке. Поставьте к существительным вопросы. Выпишите глаголы и укажите время, число, лицо.
Н.Я. Бичурин Чăваш Республикинче Шупашкар районĕнче çуралнă, ачалăхĕ унăн Сĕнтĕрвăрри районĕнче иртнĕ. Вăл архимандрит пулнă, Китайра 14 çул пурăннă, китайла вулама, çырма вĕреннĕ, наука ĕçĕсем çырнă. 2. Переведите на чувашский язык. Придумайте продолжение рассказа на чувашском языке. Наступил выходной день. Мы решили убраться в квартире… . 3. Составьте устное сообщение по теме «Наша Республика» и диалог «В больнице».
№4 1. Прочитайте вслух. Расскажите содержание на чувашском языке. Выпишите числительные с существительными, переведите. Напишите 5 таких словосочетаний.
Эпир виççĕмĕш çурт патне çитрĕмĕр. Ку çуртра çĕр утмăл хваттер. Акă эпир пĕрремĕш подъезда кĕтĕмĕр те иккĕмĕш хута хăпартăмăр. Саккăрмĕш хваттерте манăн аппа пурăнать. Хваттерте виçĕ пÿлĕм. 2. Прочитайте. Переведите на чувашский язык. Придумайте продолжение рассказа на чувашском языке.Новый год – самый хороший зимний праздник. Мы всей семьёй готовимся к Новому году: украшаем ёлку, вешаем игрушки…. . 3. Составьте устное сообщение по теме «Наша школа» и интервью с известным человеком.
№5 1. Прочитайте вслух, переведите, расскажите на чувашском языке. Выпишите послелоги, приведи свои примеры.
Иртнĕ эрнере эпир чăваш чĕлхи урокĕнче «Пирĕн республикăри пулăсем» ятлă проект ĕçĕ тума пуçларăмăр. Малтан Чăваш Республикинче пурăнакан пулăсем ячĕсене каларăмăр. Альбина Леонидовна пире валли мультимеди презентацийĕ тунă, эпир хамăра кирлĕ сăмахсене тупса палăртрăмăр. Малалла виçĕ ушкăна пайлантăмăр: пĕрремĕш ушкăн çăрттан çинчен текст хатĕрлерĕ, иккĕмĕш ушкăн – карас çинчен, виççĕмĕш ушкăн – уланкă çинчен. 2. Напиши письмо к другу, прочитай. 3. Составьте устное сообщение по теме «Наша семья» и диалог «В спортивном магазине».
№6 1. Прочитайте вслух. Расскажите содержание на чувашском языке. Выпишите главные члены предложения. Прочитайте предложения, поставив глаголы в отрицательной форме.
Манăн кукаçипе кукамай ялта пурăнаççĕ. Халĕ вĕсем ватă. Эпир кукаçипе кукамая питĕ юрататпăр. Кашни шăмат кун яла çÿретпĕр. Ватăсене яланах пахчара ĕçлеме пулăшатпăр. Унта купăста, хăяр, помидор, кишĕр, сухан, хĕрлĕ кăшман тата çĕр улми çитĕнет. 2. Переведите на чувашский язык. Придумайте продолжение текста.Наступила зима, часто идет снег. Иногда метет метель. Деревья одеты в белые шубки… . 3. Составьте устное сообщение по теме «Наш дом. Моя квартира» и диалог «В хлебном магазине».
№7 1. Прочитайте вслух. Переведите на русский язык. Выпишите парные слова, переведите, придумайте свои примеры.
Çут çанталăка икĕ пысăк ушкăна пайлаççĕ, пĕри-чĕрĕ çут çанталăк, тепри – чĕрĕ мар çут çанталăк. Чĕрĕ çут çанталăка йывăç-курăк, кайăксем, чĕр чунсем, хурт-кăпшанкă, этем кĕрет. Чĕрĕ мар çут çанталăка хĕвел, шыв-шур, пĕлĕт, сывлăш, уйăх, çĕр, сăрт-ту кĕрет. Çĕр çинче мĕн çуралать, ÿсет, ватăлать, вилет – пурте чĕрĕ çутçанталăка кĕрет. 2. Прочитайте. Расскажите содержание на чувашском языке. Придумайте продолжение рассказа.
Çĕнĕ вĕренÿ çулĕ пуçланчĕ. Таня ăна питĕ кĕтрĕ. Çулла хĕр ача асламăшĕ патĕнче пурăнчĕ. Пахчара, çуртра ĕçлерĕ хĕр ача. Каçхине урамра тусĕсемпе уçăлса çÿрерĕ. Акă кĕтнĕ кун, сентябрĕн пĕрремĕшĕ, çитрĕ…. . 3. Составьте устное сообщение по теме «О себе» и диалог «Поговорим про здоровье».
№8 1. Прочитайте вслух. Расскажите содержание на чувашском языке. Выпишите главные члены предложений. Прочитайте предложения, поставив глаголы в отрицательной форме.
Евгенипе Аркаш - çывăх туссем. Вĕсем пĕр класра вĕренеççĕ, пĕр парта хушшинче лараççĕ. Арçын ачасем пĕр-пĕринчен аякра пурăнаççĕ, çапах та кашни кунах пĕр-пĕрин патĕнче пулаççĕ. Пĕрле килти ĕç тăваççĕ, музыка итлеççĕ, компьютерпа выляççĕ. 2. Расскажите про свой режим дня на чувашском языке. 3. Составьте устное сообщение по теме «Времена года» и диалог «В библиотеке».
№9 1. Прочитайте вслух. Объясните постановку ударения в словах. Расскажите содержание на чувашском языке.
Шупашкар - Чăваш çĕр-шывĕн тĕп хули. Унта тĕрлĕ халăх çыннисем туслă пурăнаççĕ. Шупашкарта пысăк завод нумай. Вĕсенчен хăшĕсем пĕтĕм çĕр-шывĕпе анчах мар, тĕнчипе паллă. Ку хулара тăвакан япала таçта та çитет. 2. Переведите на чувашский язык. Придумайте свои предложения на чувашском языке.Как вести себя в школе?
На уроке учителя слушай внимательно, отвечай на вопросы. Не кричи, не разговаривай. В коридоре на перемене не бегай. 3. Составьте устное сообщение по теме «Овощи нашего края» и диалог «Поговорим о фильме».
№10 1. Прочитайте вслух. Расскажите содержание на чувашском языке. Выпишите глагольные сочетания, переведите. Найдите свои примеры.
Валериан Соколов – боксёр. Вăл Чăваш Республикинче Вăрмар районĕнче çуралса ÿснĕ. Ача чухне вăл питĕ хăюллă пулнă. Пĕрремĕш хут Валериан боксерсен перчеткине вун ултă çулта ч тăхăннă. Тепĕр ултă çултан Мексикăри рингра ылтăн медаль çĕнсе илет. Шупашкарта автоколоннăра ĕçленĕ чухне вăл «Динамăри» бокс секцине çÿреме пуçлать. Каярахпа Соколов 19-мĕш Олимп вăййисене хутшăнать. Олимп вăййисем Мехикăра иртеççĕ. Кунта вăл эквадорецпа, англи спортсменĕпе, кениецпа, японецпа çапăçать, пуринчен ытларах очко пухать, Олимп вăййисен чемпионĕ пулса тăрать. 2. Составьте устное сообщение о своем друге. 3. Составьте устное сообщение по теме «Наши пернатые друзья» и диалог «На рынке».
№11 1. Прочитайте вслух. Переведите на русский язык. Выпишите глаголы, укажите форму: время, лицо, число. Составьте предложения с данными глаголами.
Вокзалта.- Поезд хăçан килмелле?- Расписани тăрăх вăл вунă сехетре çитмелле.- Вăл миçе минут чарăнса тăрать?- Вун икĕ минут.- Эсир ăçта каятăр?- Канаша.- Поезд Канаша миçе минут каять?- Пĕр сехет çурă.- Эсир билет илтĕр-и? - Илтĕм, çиччĕмĕш вагона. 2. Переведи на чувашский, расскажи, кем хочешь стать.В одной профессии может быть несколько специальностей. Например, по русскому языку один учитель, по чувашскому другой, по математике третий преподает. У каждого своя специальность: один историк, второй математик, третий физик ит.д. У медиков также: один глазные болезни лечит (его называют окулист), другой – сердце (его называют кардиолог), третий – детей (его называют педиатр). 3. Составьте устное сообщение по теме «Мое хобби» и диалог о семье.
№12 1. Переведите на чувашский язык и перескажите.
В.И.Чапаев родился в русской деревне Будайка. Его родители, бабушка с дедушкой были русские. Однако Чапаев по-чувашски хорошо понимал, потому что бабушка Васи умерла и его дед женился второй раз. Его вторая жена была чувашкой. У этой женщины родные дети все разговаривали по-чувашски. Вася приходил к ним вгости, играл с детьми, учился говорить по-чувашски. 2. Придумайте продолжение рассказа.Чăваш Республикинче тăхăр хула. Вĕсенчен пĕри – Çĕмĕрле… . 3. Составьте устное сообщение «В деревне» и диалог «Четвероногие друзья».
Билет №13 1. Прочитайте вслух. Расскажите содержание на чувашском языке. Выпишите глаголы, образуйте отрицательную форму.
Çĕр улмин тăван çĕр-шывĕ – Кăнтăр Америка. Европăна ăна 16-мĕш ĕмĕрте Христофор Колумб карапĕ илсе килнĕ. Раççее çĕр улмие Пĕрремĕш Петĕр патша 18 -мĕш ĕмĕрте илсе килнĕ. Чăвашсем патне çĕр улми 120-130 çул каярах çитет.Малтанлăха чăвашсем çĕр улмине лартасшăн пулман, мĕншĕн тесен ял çыннин çĕр сахал пулнă, вĕсем çĕнĕ культурăн агротехникине те пĕлмен. Халĕ çĕр улмине пурте лартаççĕ. Ăна çур кунне лартаççĕ , кĕр кунне кăлараççĕ. Çу каçипе темиçе хут çумлаççĕ, купалаççĕ. Çĕр улми иккĕмĕш çăкăр шутланать. Çĕр улмире организмшăн усăллă витаминсемпе микроэлементсем пур. Çĕр улмирен яшка, шаркку, нимĕр, кукăль пĕçереççĕ, салат, котлет тăваççĕ. 2. Придумайте продолжение рассказа на чувашском языке. Пирĕн Чăваш Республики вăрмансемпе пуян. Унта юман, ăвăс, пилеш, шĕшкĕ, хурама, вĕрене тата ытти йывăçсем те ÿсеççĕ…. . 3. Составьте устное сообщение по теме «На рыбалке» и диалог «Знакомство».
№14 1. Прочитайте про себя, переведите и перескажите содержание на чувашском языке. Поставьте вопросы к существительным, укажите число, падеж.
Аня шкултан таврăнчĕ. Килте никам та çук. Кичем пулса кайрĕ ăна. Хĕр ача пĕр-пĕр ĕç тума шутларĕ. Йĕри-тавра пăхрĕ: пĕтĕмпех пурнăçланă. Раковинăра таса мар чашăк –тирĕк çук, амăшĕ ăна çуса та хунă. Залта таса, çывăрмалли пÿлĕмре пĕтĕмпех тирпейленĕ. Унтан Аня прихожăйра пăхма шутларĕ. «Часах хĕл çитет, çуллахи атă-пушмака пуçтарса хурас», - шухăшларĕ хĕр ача. Вăл кашни мăшăрне тимлĕн пăхса тухрĕ, вĕсене нÿрĕ татăкпа сăтăрчĕ, унтан картон курупкисене тирпейлĕн вырнаçтарчĕ. 2. Переведи на чувашский язык. Расскажите содержание на чувашском языке.
Казань-столица Татарской Республики. Там проживают разные народы. В Казани промышленность хорошо развита, десятки заводов работают. В городе много высших учебных заведений, самый престижный – университет. В университете ректором работал известный математик Н.Лобачевский, там учились русский писатель Л.Н.Толстой и чувашский просветитель И.Я.Яковлев. В Казани родился известный музыкант Ф. Шаляпин. Казань – центр культуры, потому что там находятся филармония, консерватория, памятники архитектуры и культуры, кремль. В Кремле работают правительство и президент. 3. Составьте устное сообщение по теме «Известные люди Чувашской Республики» и диалог «Выходной день в семье».
№15 1. Прочитайте вслух. Переведите на русский язык, расскажите содержание. Выпишите числительные, укажите группу.
Аппапа йысна хулара çиччĕмĕш çул пурăнаççĕ. Вĕсем строительсем, хула çыннисем валли нумай хутлă çуртсем тăваççĕ. Вĕсен икĕ ача. Вова ача садне çÿрет, Люся ман пекех пиллĕкмĕш класра вĕренет. Люся кĕнекесем вулама юратать. Кашни кун сахалтан та аллăшар страница вулать. Пĕчĕк Вовăна вăл юмахсем вуласа парать. 2. Переведите на чувашский язык. Придумайте продолжение рассказа на чувашском языке.В день моего рождения в нашем доме всегда очень весело. Сегодня мне исполнилось 15 лет…. . 3. Составьте устное сообщение по теме «Моя любимая передача». Составьте диалог «В столовой».
|